KASTEEL EN
PARK D'URSEL
Kasteel en park d’Ursel te Hingene, meesterlijk barokensemble door Giovanni Niccolò Servandoni.
Aan het huidig kasteeldomein d’Ursel gaan bijzondere aanlegfasen vooraf. Ars Horti waardeert en conserveert in 2014 historische tuinrelicten die in het landschappelijk park van Hingene nog vervat zijn samen met Rembrandt De Vlaminck.
Wie heeft zijn stempel gedrukt op het parkdomein?
Duitse landschapsarchitect, Eduard Keilig (°1827, †1895) transformeert zogenaamd de tuinen in 1883 naar een park. Een ontwerpplan, plantenaankopen en een vergoeding voor de tuinarchitect staven dit. Verrassend is echter dat de kasteeltuinen een decennium voor het aantreden van Keilig zijn verlandschappelijkt en diens ingreep zich rond jachtpaviljoen ‘De Notelaar’ afspeelt. Bijgevolg duiken in de parkaanleg van 1860 de bomen en tuinstructuren op die de Italiaanse Giovanni Niccolò Servandoni een eeuw eerder, tussen 1762 en 1765, laat aanleggen.
Op zoek naar relicten
In opdracht van hertog Karel I d’Ursel wordt het kasteel met zijn tuinen door de Italiaanse architect Giovanni Nicolano Servandoni tussen 1762 en 1765 getransformeerd. Deze geeft de toonaangevende Franse architectuur een nieuwe, expressieve neoclassicistische richting. Servandoni, die voor de groten der aarde heeft gewerkt, staat een ambitieus plan voor ogen: een prijzig ontwerp waarbij de visuele impact met onmiddellijk belevingseffect voor de bezoeker primeert.
Ondanks zijn leeftijd bespaart hij zich geen moeite om zijn idee waar te maken. Het werd een verbluffende synthese van in Europa opgedane ervaringen als kunstschilder, podium- en festivalontwerper, architect en landschapsarchitect. Verschillende, zeer gedetailleerde voorontwerpen leiden naar een sterk versoberde synthese, vastgelegd in twee maatvaste uitvoeringsplannen.
De neoclassicist werkt door de tuinen in alle windrichtingen flamboyante perspectieven uit. Hij had een definitieve invloed op de erekoer en de ganzenpootstructuur van het bosket. Servandoni synthetiseert zijn oeuvre in deze laatste creatie die ook het architectuurconcept voor het Notelaarpaviljoen aan de Schelde bevat.
Invloed van de schilderskunst
Op kunsthistorisch vlak is in de tuinen van Hingene de directe invloed van schilderkunst opmerkelijk geïllustreerd door de opeenvolgende Italiaanse en Franse leermeesters: Francesco Galli Bibiena, Giovanni Paolo Pannini, Servandoni en Charles De Wailly. Servandoni ’s creatie is het laatste geïntegreerde totaalconcept voor Hingene dat ondanks latere ingrepen bewaard is.
